уат
121сел — (Гур., Маңғ.) әл, күш, қуат. Ол жұмысты істеуге менің с е л і м жетпейді. Басым ауырып, с е л і м болмай отыр (Гур., Маңғ.) …
122тауан — 1 (Шымк., Қызылқ.) зорлық. Сөйтіп, бастық жүгерімен т а у а н қылды (Шымк., Қызылқ.) 2 (Шымк., Қызылқ.) қуат. Сорлыны сүйреп қоймапты, ол кемпірде не т ау а н бар (Шымк., Қызылқ.) …
123тәмір — (Монғ.) дене шынықтыру. [Монғол тіліндегі тамир күш, қуат, әл; биеийн тамир дене шынықтыру (Монғ. қаз. сөз., 176)] …
124шақат — Қ орда., Арал) шама шарық, күш қуат. Оның ш а қ а т ы зор Қ орда., Арал). Тұруға ш а қ а т ы н ы ң бар жоғын білгісі кеп, қол аяғын қозғап қимылдатып көрді (Ә. Нұрп., Күт. күн., 104). Әттең, дарияға сол жерге, сол қонысқа пырылдап ұшып жетуге… …
125шақты — (Қарақ.) шама шарық, күш қуат. Менің оған кәзір ш а қ т ы м жоқ, кейін көрерміз (Қарақ.). Бұл сөз Алматы облысының Нарынқол ауданында шақтысы деген үлгіде айтылады: Отын жинауға ш а қ т ы с ы келмеді …
126шарқ — 1 (Гур., Есб.) қуат, әл, шама. Ш а рқ ы ң келгенше жұмысыңды істе (Гур., Есб.). Шама шарық деген қос сөздің соңғы сыңарындағы шарқ – осы сөз. Өзге өңірдің қазақтарының тілінде бұл сөз жеке қолданылмайды, тек қос сөз құрамында ғана келеді 2 (Өзб …
127әнжім — зат. жерг. Күш, қуат, әл, шама. Бүркіттің қыраны тасбақаның ірісін тасиды. Жаманының іріге ә н ж і м і келмейді (Жалын, 1974, 5, 78) …
128биоэнергия — зат. Биологиялық күш, қуат. Қабығының арасынан су шығып, б и о э н е р г и я бөлінеді екен дегенді де естідім (Ж. Қорғасбек, Жынды қайың, 171) …
